Trong suốt 86 năm qua, ngành Tuyên giáo luôn xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, đóng góp to lớn vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Với đặc điểm hướng tới con người, làm thay đổi nhận thức, tạo sự nhất trí cao trong Đảng, sự đồng thuận xã hội trong việc triển khai thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, ngành Tuyên giáo luôn bám sát sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp tham mưu cho các cấp ủy Đảng từ Trung ương đến địa phương trên các lĩnh vực tư tưởng, văn hóa, khoa giáo. Tổ chức tuyên truyền, cổ vũ, động viên cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân vượt qua khó khăn, thử thách, triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn cách mạng, đưa đất nước phát triển như hôm nay.

Các đại biểu dự khai mạc và tham quan triển lãm về Bộ đội Cụ Hồ, do Ban Tuyên giáo Thành ủy TP Hồ Chí Minh phối hợp với Hội Nhiếp ảnh Thành phố tổ chức. Ảnh: Xuân Cường 

Đánh giá về những kết quả đạt được của công tác tuyên giáo trong những năm qua, Văn kiện Đại hội XII của Đảng đã chỉ rõ: “Chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận có bước được nâng lên. Công tác tư tưởng được coi trọng và tăng cường, góp phần tạo nên sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội. Tích cực đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; chủ động phòng ngừa, đấu tranh phê phán, ngăn chặn những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận được đẩy mạnh hơn… Coi trọng rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ, đảng viên. Việc thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đạt kết quả bước đầu quan trọng”.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác tuyên giáo những năm qua còn bộc lộ một số hạn chế, yếu kém trên các lĩnh vực về tham mưu, chỉ đạo; việc định hướng có lúc chưa kịp thời, tính chủ động chưa cao. Công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển đất nước, nhiều vấn đề lý luận, thực tiễn đặt ra chưa được giải đáp sâu sắc. Công tác tuyên truyền, giáo dục trên một số lĩnh vực chưa hiệu quả, tính thuyết phục chưa cao. Các lĩnh vực văn hóa, văn nghệ và khoa giáo phát triển chưa tương xứng. Việc xây dựng con người mới, chống suy thoái đạo đức, lối sống, đấu tranh chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa đem lại kết quả như mong muốn…

Hiện nay, bối cảnh thế giới có nhiều biến đổi sâu sắc, khó lường, thời cơ và thách thức đan xen, cuộc cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, khủng hoảng kinh tế, biến đổi khí hậu, các vấn đề về an ninh truyền thống, an ninh phi truyền thống, sự bất ổn ở một số khu vực, trong đó có việc tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông. Các thế lực phản động, thù địch tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ta. Những hạn chế, yếu kém trong lãnh đạo, quản lý đất nước, tác động của mặt trái cơ chế thị trường, hiện tượng tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, suy thoái đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên gây bất bình trong xã hội, làm xói mòn niềm tin của dân với Đảng, Nhà nước.

Tuy nhiên, thế giới cũng đang đứng trước nhiều cơ hội mới; hòa bình, hợp tác giữa các quốc gia vẫn là xu thế chính, cách mạng khoa học, công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin đang tác động sâu sắc, toàn diện tới đời sống nhân loại, tạo ra nhiều thời cơ, thách thức cho mỗi quốc gia. Thành tựu phát triển sau 30 năm đổi mới đã đem lại cho nước ta thế và lực mới để tiếp tục đưa công cuộc đổi mới đi vào chiều sâu. Đại hội lần thứ XII của Đảng thành công tốt đẹp; việc tổ chức thành công cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại  biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021, cùng với việc kiện toàn các cơ quan của bộ máy nhà nước, bộ máy chính phủ nhiệm kỳ mới với thông điệp chung về đấu tranh chống tiêu cực, trách nhiệm, liêm chính… bước đầu đã tạo ra một khí thế mới, với nhiều kỳ vọng của nhân dân về sự phát triển của đất nước trong giai đoạn tới.

Tình hình trên đòi hỏi ngành Tuyên giáo muốn nâng cao hiệu quả hoạt động phải có quyết tâm cao trong việc đổi mới nội dung, phương thức công tác một cách chủ động, sáng tạo. Với phương châm: Nhanh nhạy-hiệu quả-thuyết phục-bám sát thực tiễn, việc xác định nội dung, phương thức công tác tuyên giáo vừa phải có tầm nhìn chiến lược, vừa phải có chương trình, kế hoạch cụ thể cho những năm trước mắt và lâu dài, dựa trên cơ sở khoa học, sự đúc kết kinh nghiệm thực tế, sự phát hiện, tìm tòi cái mới từ thực tiễn. Theo đó, việc đổi mới cần coi trọng các nguyên tắc sau: Phải bảo đảm tính đồng bộ, toàn diện phù hợp với từng nhiệm vụ, điều kiện thực hiện ở cả Trung ương, địa phương; lấy hiệu quả công việc làm tiêu chí của đổi mới, xử lý hài hòa giữa hiệu quả trước mắt và hiệu quả lâu dài, bám sát nhiệm vụ chính trị và phương châm công tác trong từng thời kỳ; phải có bước đi phù hợp, kết hợp phương thức truyền thống và hiện đại trong thể hiện nội dung mới, coi trọng việc ứng dụng khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin. Bảo đảm tính ổn định và phát triển chung trong xử lý những vấn đề ưu tiên, sự việc nóng, phức tạp, nhạy cảm. Kiểm soát tốt thông tin, sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của các cấp ủy đảng.

Bám sát thực tiễn và hướng mạnh về cơ sở là yêu cầu bắt buộc, là một trong những tiêu chí đánh giá hiệu quả trong triển khai các hoạt động của tuyên giáo các cấp. Thực tiễn sinh động ở cơ sở là nơi phản ánh đầy đủ kết quả tổ chức thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, hiệu quả lãnh đạo, quản lý của các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, tâm tư nguyện vọng của người dân. Tính đa dạng, thay đổi nhanh chóng của đời sống hiện thực ở cơ sở trong điều kiện bùng nổ thông tin, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của đất nước luôn đặt ra nhiều vấn đề mới, tích cực cần tổng kết để phát triển, những bất cập, hạn chế cần khắc phục. Thực tế đó thường được phản ánh trong tâm trạng, tư tưởng của các bộ phận dân cư trong xã hội, chính vì thế luôn đòi hỏi công tác tuyên giáo phải đi trước, đi cùng, đi sau những sự kiện lớn, các nhiệm vụ trọng tâm, nhằm nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận xã hội, thúc đẩy phát triển.   

Để việc đổi mới nội dung, phương thức công tác tuyên giáo trong thời gian tới sớm mang lại hiệu quả tích cực, trước mắt cần tiếp tục tập trung thực hiện tốt một số vấn đề sau đây:

Một là, tiếp tục hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ của hệ thống tuyên giáo từ Trung ương tới cơ sở, căn cứ đặc điểm tình hình đất nước, địa phương, các cấp, các ngành, nhiệm vụ trọng tâm đã được đề cập trong các văn kiện Đại hội XII của Đảng, nghị quyết đại hội cấp ủy các cấp. Trên cơ sở tổng kết kinh nghiệm hoạt động tuyên giáo trong nhiệm kỳ Đại hội XI của Đảng và các nhiệm kỳ trước đó, làm rõ thành tựu đạt được, những hạn chế, bất cập về nội dung, phương thức công tác trên các lĩnh vực, qua đó kiện toàn tổ chức, bộ máy, cơ chế hoạt động, mối quan hệ trong hệ thống tuyên giáo từ Trung ương tới cơ sở.

Hai là, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị, hoàn thiện cơ chế cung cấp thông tin, phát huy vai trò các cơ quan, các binh chủng làm công tác tuyên giáo trong triển khai thực hiện nhiệm vụ trọng tâm trong từng năm và cả nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng; trong một số vấn đề cụ thể như nghiên cứu, đề xuất, tham mưu với cấp ủy các cấp, trong thẩm định các chương trình, đề án; trong hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện ở cơ sở theo những nhiệm vụ được phân công.

Ba là, đổi mới nội dung, phương thức công tác tuyên giáo đòi hỏi phải đồng bộ, toàn diện, có lộ trình hợp lý, các lĩnh vực đều có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cần có trọng tâm, trọng điểm và có lĩnh vực ưu tiên trước. Thời điểm hiện nay, năm đầu tiên của nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng, cùng với các nhiệm vụ thường xuyên, cần tập trung thực hiện thật tốt Chỉ thị 01 của Bộ Chính trị, khóa XII về học tập, quán triệt, tuyên truyền và tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, từ nội dung, phương thức thực hiện, nhấn mạnh vai trò của cấp ủy, nhất là trong xây dựng và triển khai chương trình hành động, coi kết quả việc thực hiện chương trình, kế hoạch hành động là tiêu chí đánh giá cán bộ… Tiếp tục thực hiện tốt Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị khóa XII về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về xây dựng Đảng. Tiếp tục đổi mới công tác tuyên truyền miệng, báo chí xuất bản, dư luận xã hội, thông tin đối ngoại, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch… theo hướng xác định rõ nội dung, phương thức, sát đối tượng, đặc biệt là trong các vấn đề phức tạp, nhạy cảm.

Bốn là, tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, tăng cường bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ tuyên giáo các cấp. Công tác quy hoạch, tạo nguồn cán bộ cần phải được coi trọng hơn, đặc biệt chú trọng cán bộ giỏi, được đào tạo cơ bản, qua thử thách trong thực tiễn; đổi mới công tác sử dụng, đánh giá cán bộ; có chính sách hợp lý để thu hút cán bộ giỏi vào các cơ quan Đảng, Nhà nước, đặc biệt là các cơ quan tham mưu chiến lược.